تاریخ انجام پروژه : مهر 1403
این گزارش با هدف مطالعه امکانسنجی احداث واحد Fuel Oil Upgrading – تولید نفتکوره سبک، کک نفتی و نفتا با ظرفیت مجموعاً 488.455 هزار تن در سال – توسط مؤسسه مطالعات انرژی سبحان مورد ارزیابی قرار گرفته شده است.
بازار نفت کوره
اطلاعات بهدست آمده از نشریات بینالمللی نشان میدهد که تجارت جهانی نفت کوره در سال 2022، حدود 4.2 میلیون تن بوده است و انتظار میرود در آینده این مقدار کاهش یابد.
یکی از فرآوردههای نفتی در سبد صادراتی کشور نفت کوره است که در طول سالهای متمادی به دلیل بیشتر بودن مقدار تولید آن نسبت به تقاضا، به سایر کشورها صادر شده است(منبع: گمرک جمهوری اسلامی ایران). میزان تولید نفت کوره ایران طی سالهای 1401-1391 از 501 به 383 هزار بشکه در روز کاهش داشته است. در سال 1402، مجموع صادرات نفت کوره برابر با 896 هزار تن بوده و واردات این محصول برابر با 132 تن بوده است.
بازار کک
اصلیترین کاربردهای کک نفتی، شامل سوخت و تولید آندهای سلولهای الکترولیتی احیایی آلومینا میباشد. عمده مصرف کک نفتی در دو صنعت آلومینیوم و فولاد انجام میشود؛ بهطوریکه 76 درصد مصرف کک نفتی در جهان به صنعت آلومینیوم، 5 درصد به صنعت فولاد و بقیه به دیگر صنایع اختصاص دارد. براساس دادههای بهدست آمده از نشریات بینالمللی در سال 2021 میزان مصرف جهانی کک نفتی حدود 1.18 میلیون تن بوده است که نسبت به سال 2020 افزایش 1.2 درصدی داشته است.
ظرفیت تولید انواع کک (نفتی، حرارتی، ریختهگری، نرمه، متالورژیکی، زغالسنگی) در کشور رقمی در حدود 2.3 میلیون تن در سال است که از این میزان، حدود 458.3 هزار تن آن کک نفتی میباشد. در سال 1402، حدود 247.6 هزار تن کک نفتی به ایران واردات شده و مقدار صادرات صفر بوده است.
بازار نفتا
نفتا، فرآوردهای است ميان گازوئيل و نفت سفيد كه در دمای بين 300 درجه سلسيوس و 100 تا 200 درجه سلسيوس تقطير يا چكيدهگيری میشود. اين فرآورده در توليد بنزين و تركيبات آروماتيک استفاده میشود و بهعنوان ماده اوليه صنعت پتروشيمی مورداستفاده قرار میگيرد. تولید جهانی نفتای سبک در سال 2018 برابر با 456 میلیون متریک تن بوده و انتظار میرود که این مقدار در سالهای آتی افزایش یابد. مجموع تولید نفتای ایران در سال 1401 برابر با 3562 هزار تن بوده است.
مطالعات فنی فرآیند Fuel Oil Upgrading
در این گزارش، با توجه به اهمیت تبدیل برشهای سنگین نفتخام به محصولات سبکتر برای اجرای پروژۀ Upgrading، از روش Slurry cracking که روشی ساده و اقتصادی است، استفاده مینماید. این فرایند از نظر انعطافپذیری برای تبدیل انواع ته مانده، حد وسط فرایند “کک سازی و فرایند شکست ته مانده با بستر سیال جوشان” است. خوراک این فرایند میتواند بسیار سنگین با مقدار گوگرد و آسفالتین بسیار زیاد و ناخالصیهای فلزی بالا، شامل انواع تهمانده سنگین، قیر، نفت فوق سنگین و غیره باشد. به عبارت دیگر خوراک این تکنولوژی شکست هر نوع تهمانده با هر کیفیت را شامل میشود. خوراک پس از تبدیل شدن به فرآوردههای با ارزش، کنار کاتالیست در راکتورها به بخش جداسازی برشها ارسال میشود و تهمانده آن، شامل مواد تبدیل شده به همراه کاتالیست برای تبدیل به كك نفتي به بخش توليد كك ارسال ميگردد. در این فرآیند ته مانده سنگین برج خلاء يا سوخت مازوت با هر مشخصهای بدون نیاز به رقیقسازی و بر اثر حرارت و دمای واکنش بالا شکسته میشود که از این نظر مشابه فرایند شکست حرارتی کک سازی میباشد که همه انواع ته مانده ها را با هر میزان سنگینی و ناخالصیهای فلزی و آسفالتینی به عنوان خوراک میتواند تحت شکست حرارتی قرار دهد..
نتایج ارزیابی مالی
نتایج ارزیابی مالی طرح توجیهی (امکانسنجی) Fuel Oil Upgrading نشان از توجیه اقتصادی مناسب پروژه میدهد. نرخ بازدهی داخلی (IRR) این طرح 40.92 درصد و ارزش فعلی خالص (NPV) نیز معادل 49.89 میلیون دلار ارزیابی شده است. دوره بازگشت سرمایه نیز در هر حالت نرمال 2.5 سال و حالت دینامیک 3.3 سال خواهد بود.
خلاصه ارزیابی مالی طرح احداث واحد طرح توجیهی فنی اقتصادی (امکانسنجی) Fuel Oil Upgrading
عنوان | مقدار |
ظرفیت تولید | 489 هزار تن در سال |
هزینه سرمایهگذاری کل (CAPEX) | 31.39 میلیون دلار |
هزینه عملیاتی کل (OPEX) | 225.05 میلیون دلار |
درآمد پروژه | 239.54 میلیون دلار |
ارزش فعلی خالص (NPV) | 49.89 میلیون دلار |
نرخ بازدهی داخلی (IRR) | 40.92 درصد |
نرخ بازدهی داخلی سهامدار(IRRE) | 74.56 درصد |
بازگشت سرمایه نرمال | 2.50 سال |
بازگشت سرمایه دینامیک | 3.30 سال |
جهت کسب اطلاعات بیشتر و یا تهیهی گزارش طرح توجیهی Fuel Oil Upgrading با شمارههای 66962766-66962743(021) تماس حاصل فرمایید.