طرح توجیهی فنی اقتصادی (امکان‌سنجی) احداث واحد آدیپیک اسید

گروه : پتروشیمی

تاریخ انجام پروژه : مرداد 1403

هدف این طرح، تولید محصول آدیپیک اسید با ظرفیت 50 هزار تن در سال از خوراک بنزن، اسید نیتریک و هیدروژن است. مصرف آدیپیک اسید عمدتاً توسط بازارهای پلیمر و الیاف نایلون 66 هدایت می‌شود. وضعیت بازار جهانی آدیپیک اسید نشان می‌دهد که حجم بازار جهانی این محصول حدود 4.5 میلیون تن می‌باشد که پیش‌بینی می‌شود این میزان طی سال‌های آتی افزایش یابد. این افزایش منحصراً فقط در کشور چین اتفاق می‌افتد. شرکت BASF بزرگترین تولیدکننده آدیپیک اسید در سطح جهان است که نزدیک به 14 درصد از ظرفیت جهانی را به خود اختصاص داده است. مصرف‌کننده‌ی عمده‌ی آدیپیک اسید در جهان کشور چین است که بیش از 37 درصد از مصرف جهانی آدیپیک اسید در این کشور صورت می‌گیرد.

شماتیک کلی فرایند واحد تولید آدیپیک اسید

بررسی واحدهای تولیدکننده آدیپیک اسید در کشور نشان می‌دهد که در حال حاضر هیچ واحد تولیدی فعالی برای این محصول وجود ندارد و فعلاً جزو طرح‌های آتی شرکت‌های پتروشیمی نیز قرار ندارد. با توجه به اینکه در کشور تولید آدیپیک اسید وجود ندارد، میزان مصرف این ماده برابر با میزان واردات آن خواهد بود. براساس داده‌های به دست آمده از گمرک جمهوری اسلامی ایران، میزان واردات آدیپیک اسید از سال 1390 تاکنون افزایش قابل توجه و روندی صعودی داشته است. این میزان از سال 1390 تا انتهای سال 1401 از حدود 1448 به 20595 تن رسیده است که افزایش بسیار بالایی را در واردات و مصرف این ماده در کشور نشان می‌دهد. در سال 1401، حدود 110 تن صادرات آدیپیک اسید به کشورهای ازبکستان و افغانستان به صورت صادرات مجدد اتفاق افتاده است.

بررسی فنی واحد آدیپیک اسید نشان می‌دهد که دارندگان دانش فنی آدیپیک اسید شامل INVISTA، Fibrant، Alsachimie، BASF، Radici،Ascend Performance Materials، Chonhqing Huafon و Asahi Kasei می‌باشند. Chongqing Huafon، بزرگترین تولید‌کننده اسید آدیپیک در چین، دارای فناوری تولید روغن KA از مسیر هایدریشن سیکلوهگزن است که برای صدور لایسنس فرآیند در دسترس است. با عنایت به این‌که تکنولوژی Chongqing Huafon، از مسیر هایدریشن سیکلوهگزان (از منبع تغذیه بنزن) پیش می‌رود و با توجه به قابلیت دسترسی آسان‌تر به لایسنسور چینی، تکنولوژی برگزیده Chongqing Huafon انتخاب شده است.

نتایج ارزیابی مالی طرح توجیهی (امکان سنجی) احداث واحد تولید آدیپیک اسید از خوراک بنزن توسط مؤسسه مطالعات انرژی سبحان نشان از توجیه اقتصادی مناسب پروژه می‌دهد. برآوردهای امکان سنجی نشان می‌دهد که نرخ بازدهی داخلی (IRR) این طرح 22.86 درصد و ارزش فعلی خالص (NPV) نیز معادل 58.59 میلیون دلار ارزیابی شده است. دوره بازگشت سرمایه نیز در هر حالت نرمال 3.64 سال و حالت دینامیک 6.08 سال خواهد بود.

_{خلاصه ارزیابی مالی طرح احداث واحد آدیپیک اسید}

عنوان	مقدار
ظرفیت تولید	50 هزار تن در سال
هزینه سرمایه‌گذاری کل (CAPEX)	114.086 میلیون دلار
هزینه عملیاتی کل (OPEX)	58.020 میلیون دلار
درآمد پروژه	87.5 میلیون دلار
ارزش فعلی خالص (NPV)	58.59 میلیون دلار
نرخ بازدهی داخلی (IRR)	22.86 درصد
نرخ بازدهی داخلی سهامدار(IRRE)	35.05 درصد
بازگشت سرمایه نرمال	3.5 سال
بازگشت سرمایه دینامیک	6.0 سال